21-09-2016 | 100% lekvrij verpakken bestaat niet. Hier en daar ontstaan kleine lekkages in seal of folie tijdens het verpakken van het voedsel. Deze productiefouten dienen in de fabriek te worden opgespoord met kwaliteitstesten. De gangbare lektesten zijn echter niet precies genoeg.
“De verpakkingsbranche heeft leren leven met zo’n 0,2 tot 2 procent lekke verpakkingen. Waarom? Erger nog: het werkelijke lekpercentage ligt schrikbarend hoger!” stelt Serge Smit van Oxipack leak detection. “De meest gebruikte lektesten zijn niet nauwkeurig genoeg. Het is een flinke schok voor de fabrikant als we hem moeten vertellen dat een of twee op de tien verpakkingen lek blijkt te zijn, of zelfs nog meer. Voedselproducenten besteden veel aandacht aan het kiezen van de juiste folies en sealtechnieken, maar hebben nog te weinig oog voor lekdetectie. Denk je de schade eens in als een machine uren achtereen onopgemerkt lekke pakken staat te produceren door een afstellingsfout. Terwijl het mogelijk is om eventuele fouten direct na verpakken te detecteren met een niet-destructieve lektest. Dan kan de productie worden stopgezet en het probleem opgelost. Zo kan direct en bij de bron voedselverspilling worden voorkomen.” Inmiddels gebruiken al verschillende premium voedingsmiddelenproducenten lekdetectieapparatuur van Oxipack om het lekpercentage onder controle te krijgen en te houden, niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten.
Bubbeltest onnauwkeurig
Bijna elke (voedsel)verpakkende producent test verpakkingen op mogelijke lekken door steekproeven te nemen volgens een intern afgesproken standaard. De meest voorkomende testmethode is de bubbeltest in een waterbak, de klassieke ‘lekke fietsband’ methode. Relatief grote lekken worden zo uitgefilterd, (minuscuul) kleine lekjes blijven onopgemerkt. De kwaliteitsafdeling is daarbij afhankelijk van de oplettendheid van de operator. Ziet deze de luchtbelletjes die vrijkomen?
Zo niet, dan blijkt pas tijdens opslag, transport of verderop in de keten dat een complete dagproductie niet goed luchtdicht verpakt is. Deze batch moet vervolgens herverpakt of vernietigd worden. Wordt de productiefout helemaal niet opgemerkt, dan blijkt pas in de winkel of bij de consument thuis dat het product bedorven is en weggegooid moet worden.
Lekpercentage terugdringen
“Een goede analyse van het werkelijke lekpercentage is van groot belang bij ketenoptimalisatie”, geeft Serge Smit aan. “Bij kritisch lekdetectieonderzoek blijkt het lekpercentage doorgaans aanzienlijk hoger dan gedacht. Bij lektest demonstraties is de klant vaak onaangenaam verrast over het aantal lekke verpakkingen dat wordt gevonden met onze lekdetectieoplossing.”
Systematische lekken zijn te achterhalen met een steekproefcontrole, legt Smit uit. Zo kan een fout in de sealmachine worden opgespoord waarbij elk twaalfde pak van een lijn lek is, of een bepaalde hoek in de seal. Een lek kan ook willekeurig ontstaan, bijvoorbeeld als een korrel van het verpakte product de sealrand vervuilt. Zulke toevallige lekken zijn alleen op te sporen met 100% inline lekdetectie. Door stelselmatig nauwkeurig lektesten kan het lekpercentage onder controle worden gekregen.
Verspilling aanpakken en besparen
Lekdetectie gaat niet alleen voedselverspilling tegen, het levert tegelijk besparingen op. Lekke verpakkingen veroorzaken immers derving in de hele keten en brengen het merk schade toe. Exacte bedragen zijn moeilijk te noemen volgens Serge Smit. “Want wat kost een recall aan imagoschade? Los daarvan lopen de kosten van het afkeuren van een complete productiebatch al snel op tot enkele tienduizenden euro’s. De berekening verschilt per situatie en is afhankelijk van het product en de gebruikte grondstoffen. Worden de huidige verpakkingen destructief getest op lekken? Dan is de besparing des te groter.”
Niet-destructieve methode De door Oxipack leak detection ontwikkelde lekdetectiemethode is zowel steeksproefsgewijs offline als inline in te zetten. Een brede range verpakkingen kan getest worden: flexibele MAP’s, vormvaste seals, vacuüm zakken en gesealde blikjes.
De meetapparatuur spoort alle lekken op, tot minuscule lekjes van meer dan 10 micron. Bovendien is de meetmethode niet-destructief. De geteste verpakkingen blijven heel en hoeven dus niet naderhand te worden vernietigd. Alle verpakkingen die volgens de test lekdicht en goed geseald zijn, kunnen gewoon weer worden ingevoegd op de verpakkingslijn.